Szampan - król win musujących

Historia szampana

Narracja sięga wieków wstecz: pomimo uprawy winogron na obszarze Szampanii sięgającej czasów rzymskich, dopiero w XVI wieku obszar ten stał się popularny w produkcji wina znanego jako "vin gris" (szare wino), po różowym kolorze wynikającym z winifikacji odmian Pinot Noir, Pinot Meunier i Chardonnay, bez kontaktu ze skórkami. W tamtych czasach nie było niczym niezwykłym, że wina nie mogły zakończyć fermentacji, zwłaszcza z powodu mroźnych zim, więc musiały być wysyłane, gdy były jeszcze lekko słodkie. Wraz ze wzrostem temperatury na wiosnę, mogło się więc zdarzyć, że zaczęły one rozwijać nasycenie dwutlenkiem węgla typowe dla win musujących, jeszcze w butelce.

Narodziny nowoczesnego szampana

Jednak szampan, który znamy dzisiaj, narodził się w XVIII wieku ze względu na rosnącą popularność szklanych butelek i korków; jako podstawowe wymagania dotyczące drugiej mniej lub bardziej kontrolowanej fermentacji, pozwoliły one również na eksperymentowanie z pierwszymi próbami Cuvee, tj. mieszania win różnego pochodzenia w celu uzyskania jak najlepszego wyniku. Praktyki te uległy poprawie i stawały się coraz bardziej popularne na przestrzeni wieków. Dzięki fundamentalnemu wsparciu pierwszych maisons, Szampania była świadkiem ciągłego i konsekwentnego doskonalenia technicznego, które doprowadziło ją do tego, co znamy dzisiaj: najlepszego wina musującego na świecie.

Metoda klasyczna

Wyniki badań i studiów prowadzonych przez wieki są dziś powielane w prawie wszystkich obszarach produkcji wina pod nazwą "Metoda Klasyczna" (lub Methode Champenoise, od nazwy regionu). Francja może pochwalić się doskonałymi winami musującymi pod nazwą Cremant, w takich regionach jak Loara, Burgundia i Alzacja, by przytoczyć tylko kilka z nich.

Unikalne terytorium Szampanii

Region Szampanii, położony około 150 km na północny wschód od Paryża, pokazał jednak, jak doskonałe wina musujące mogą dostarczyć jego winogrona. Jest to terytorium, które może pochwalić się unikalną sumą czynników - od klimatu po glebę - które nie mają sobie równych nigdzie indziej.

Unikalną osobliwością regionu Szampanii jest liczące miliony lat podłoże: mieszanka wapienia i gipsu, zdolna do zatrzymywania zimowych i wiosennych deszczy oraz do ciągłego uwalniania wilgoci podczas suchszych miesięcy. To nie wszystko: to samo działanie ma letnie ciepło, które utrzymuje rośliny przy życiu w zimie. Region Szampanii jest wyjątkowy z wielu innych powodów: na przykład jest to najbardziej wysunięty na północ region w Europie, w którym można produkować wysokiej jakości wina (wraz ze wzrostem temperatur, ostatnio zaczęło to być możliwe również w Anglii).

Tradycyjne odmiany winorośli

Na przestrzeni wieków, dzięki cnotliwemu wkładowi człowieka, region ten był w stanie wyselekcjonować najbardziej tradycyjne odmiany winorośli do produkcji szampana. Odmiany te - Pinot Noir, Pinot Meunier i Chardonnay - zdołały z czasem dostosować się do unikalnych cech tego obszaru, poprawiając swoją jakość w powolny i konsekwentny sposób. Są one podstawą szampana.

Etykieta na butelce

Etykieta na butelce jest bardzo pomocna w zrozumieniu wielu rzeczy na temat zawartości szampana. Na przykład Blanc de Blancs jest zawsze produkowany wyłącznie z winogron Chardonnay. Blanc de Noirs, przeciwnie, pochodzi wyłącznie z czarnych winogron: Pinot Noir i/lub Pinot Meunier. W całym regionie rolnik jest bardziej popularny, ponieważ jest łatwiejszy w uprawie i starzeniu, ale zdecydowanie mniej utalentowany pod względem finezji i elegancji.

Rodzaje szampana

Zdecydowana większość szampanów trafiających co roku do sprzedaży butelkowana jest jako Sans Annee (SA - bez rocznika lub non-vintage, NV), co oznacza, że są one wynikiem mieszanki win z różnych roczników. Aby oferować wina, które są w stanie wyrazić się w ten sam sposób, z minimalnymi różnicami z roku na rok, wszystkie główne maisons przechowują w swoich piwnicach znaczną ilość wina, znanego jako wina "rezerwowe". Wina te są zwykle używane w proporcji 10/20% wraz z liqueur de dosage (mieszanka wina z niewielką ilością cukru), w celu zapewnienia unikalnego brzmienia, które odróżnia jeden maison od drugiego. Bardziej niż jakikolwiek inny region na świecie, Szampania jest miejscem narodzin międzypokoleniowego Cuvee: sztuki mądrego łączenia kilku rodzajów wina pochodzących z różnych lat.

Chef de Cave

Odpowiedzialny za tę delikatną operację jest Chef de Cave, który musi upewnić się, że jakość produktu końcowego jest wyższa niż suma połączonych win. Proces ten nie jest wcale prosty, a składają się na niego dziesiątki nieustannie zmieniających się zmiennych: od klimatu poprzedniego roku po specyfikę każdej winnicy lub różnych obszarów pochodzenia. Jeśli szampan nie jest wynikiem fuzji, ale pochodzi tylko z jednego zbioru, wówczas jest definiowany i oznaczany jako Millesimato. W większości przypadków oznacza to najbardziej prestiżowego i ambitnego szampana.

Rola cukru

Co więcej, rola cukru jest również kluczowa dla lepszego zrozumienia informacji o wieku opakowania. Najbardziej wytrawne szampany to te, które nie są "dosładzane" w procesie produkcji: nazywa się je Brut Nature (lub Pas Dose i Dosage Zero, kategoria zyskująca na popularności). Dość podobne, z wyjątkiem nieco wyższej zawartości cukru, są Extra-Bruty. Po nich następuje ceniona i popularna kategoria Brut, zdecydowanie najbardziej rozpowszechniona. Pozostałe kategorie to Extra Sec lub Extra Dry, Sec lub Dry, Demi Sec i wreszcie Doux, słodkie szampany często o wielkim uroku.

Struktura produkcji

Wreszcie, etykieta zawiera inicjały, które identyfikują strukturę produkcji szampana. Najpopularniejsze z nich to NM, RM, CM. Pierwszy z nich oznacza Negociant Manipulant i odnosi się do tych maisons lub winiarzy, którzy kupują dostawy winogron od stron trzecich w celu produkcji własnych win. W regionie Szampanii istnieje długa tradycja zaopatrzenia, jako prawdziwe źródło dla dużej liczby winiarni. Druga kategoria, która odnotowała wzrost w ostatnich dziesięcioleciach, oznacza Recoltant Manipulant, czyli producentów wina, których produkcja pochodzi wyłącznie z własnych winogron. Trzecia kategoria, Cooperative de Manipulation, przywołuje wielką francuską tradycję winiarni społecznych, które przetwarzają i sprzedają winogrona własnych współpracowników.

Podsumowanie

Ogólnie rzecz biorąc, jest to wyjątkowe terytorium, na którym duże maisons i mali winiarze wnoszą swój wkład w podtrzymywanie mitu Szampanii, zbiór po zbiorze; wino, które bardziej niż jakiekolwiek inne jest synonimem imprezowania, również dzięki licznym arcydziełom sztuki, które je uczciły.